ကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် မိခင်ကုမ္ပဏီကြီးသို့ ကုမ္ပဏီပိုင်  မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းများ လွှဲပြောင်း၊ ရောင်းချခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲဇယား (၁) အမှတ်စဉ် (၂၃) ပါပစ္စည်းလွှဲပြောင်းခြင်း စာချုပ်စာတမ်းတွင် အကျုံးဝင်ပါသဖြင့် ထိုငွေပမာဏ (သို့မဟုတ်) တန်ဖိုးအပေါ်တွင် ၂% နှင့် အပိုတံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၂% စုစုပေါင်း ၄ % ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ကုမ္ပဏီပိုင် ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သောပစ္စည်းများကို စာချုပ်ချုပ်ဆို ၍လွှဲပြောင်းရောင်းချလျှင် ယင်းစာချုပ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်း အက်ဥပဒေနောက် ဆက်တွဲဇယား (၁) အမှတ်စဉ် (၆၂) အရ ပစ္စည်းလွှဲစာချုပ်ဖြစ်ပါသဖြင့် တန်ဖိုးအပေါ်တွင် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၂% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သည့်ပစ္စည်း လွှဲပြောင်း ရောင်းချသည့် ပစ္စည်းလွှဲစာချုပ်တွင် အပိုတံဆိပ်ခေါင်းခွန်ထမ်းဆောင်ရန် တာဝန်မရှိပါ။ မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်း အက်ဥပဒေပုဒ်မ ၂၉ အရ ပစ္စည်းလွှဲစာချုပ်စာတမ်း နှင့်ပတ်သက် ၍ တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ထမ်းဆောင်ရန်တာဝန်ရှိသူမှာ ဝယ်ယူသူဖြစ်ပါသည်။

ပြည်တွင်းရှိကုမ္ပဏီတစ်ခုသည် မြေပိုင်ရှင်လုပ်ငန်းရှင်ထံမှ စက်ရုံမြေနေရာအား ပထမနှစ် (၅၀) ၊ ထပ်မံ၍ (၁၀) နှစ် (၂) ကြိမ်သက်တမ်းတိုးငှားယူရန် မြေငှားစာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင် အဆိုပါ မြေငှားရမ်းခြင်းစာချုပ်အပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်အက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲဇယား (၁)အမှတ်စဉ် ၃၅(က) (၃)အရ အငှားစာချုပ်မှာ (၃) နှစ်ထက်ကျော်လွန်သော ကာလအပိုင်း အခြားအတွက်ဖြစ်သည့် သဘောသက်ရောက်လျှင် သတ်မှတ်ထားသည့် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှရရန် ရှိသော ငှားရမ်းခသင့်ငွေ ပမာဏအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ၂% ဖြစ်ပါသည်။

ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပုံနှိပ်ဖတ်စာအုပ်များတင်ဒါခေါ်၍ လုပ်ငန်းအပ်နှံရာတွင် ဇူလိုင်လ ဆန်းတွင် စာချုပ်ချုပ်ဆိုသည့်အပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်ထမ်းဆောင်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး တစ်လခွဲခန့်ကြာမှ စာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်းအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေပုဒ်မ ၃၃ အရသိမ်းချုပ်ရ မည်ဖြစ်ပြီး ပုဒ်မ  ၃၅ အရ  ကျသင့်တံဆိပ်ခေါင်းခွန်နှင့် ကျသင့်တံဆိပ်ခေါင်းခွန်၏ ၁၀ ဆ နှင့် ညီမျှသော တံဆိပ်ခေါင်းခွန်ကို ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ တံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေအရ  စာချုပ်မချုပ်ဆိုမီနှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုစဉ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်းတင်သွင်းသည့် ကုမ္ပဏီမှ လုပ်ငန်းအတွက်အသုံးပြုရန် ကားငှားရမ်း ခြင်းကို Contract တစ်ရပ်အနေဖြင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်းအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ မြန်မာ နိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲဇယား (၁) အမှတ်စဉ် ၅ (ဂ) အရ ငှားရမ်းခ ပေးချေငွေအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၁% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် အများဆုံး ထိုက်သင့်သည့် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ကျပ် ၁၅၀၀၀၀ ဖြစ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်း အက်ဥပဒေနောက်ဆက်တွဲဇယား(၁) အမှတ်စဉ် (၃၅)(က)(၂) အရ ၁ နှစ် အငှားစာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်းအပေါ် ငှားရမ်းခပေးရမည့် (သို့မဟုတ်) လွှဲအပ်ပေးရမည့် ငွေအားလုံးအတွက် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၀.၅% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အခန်းငှားရမ်းခ အပြင် စပေါ်ငွေပါရှိပါက စပေါ်ငွေအပေါ် အမှတ်စဉ် ၃၅ (ဂ) အရ တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၂% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အငှားစာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်းအပေါ် မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်း အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၉ (ဂ) အရ ငှားရမ်းရသူ (သို့) ငှားရမ်းမည့်သူက ထိုက်သင့်သည့် တံဆိပ် ခေါင်းခွန်ကိုထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်ပါသည်။

ကုမ္ပဏီဖွဲ့စည်းတည်ထောင်ခြင်း၊ ကုမ္ပဏီဖျက်သိမ်းခြင်း၊ စာရင်းရေးဆွဲပေးခြင်း၊ ဌာနဆိုင်ရာ များ၏ ရုံးလုပ်ငန်းနှင့်ပတ်သက်သောကိစ္စရပ်များ လိုက်လံဆောင်ရွက်ပေးခြင်းစသည့် ၀န်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းလုပ်ကိုင်ခြင်းသည် ၂၀၁၈ ခုနှစ် ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၄ (ဃ) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်မကျသင့်သည့်ဝန်ဆောင်မှု (၃၀) မျိုးတွင်မပါဝင်  ပါသဖြင့်ပုဒ်မခွဲ (င) အရ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန် ၅ % ကျသင့်မည်ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံခြားငွေ ဖြင့် ဝန်ဆောင်မှုရငွေအပေါ် အခွန်ပေးသွင်းရန်မှာ ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၂(က) အရ ရောင်းရငွေရရှိသည့် လကုန်ဆုံးပြီး တစ်ဆယ်ရက်အတွင်း ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်ပြည်ထောင်စု၏အခွန်အကောက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၆ နှင့် ကုန်သွယ်လုပ်ငန်းခွန်စည်းမျဉ်း ၄၈-က (က) တို့အရ နိုင်ငံခြားငွေကို မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ နေ့စဉ်သတ်မှတ်သော နိုင်ငံခြားငွေလဲလှယ်နှုန်းဖြင့် နိုင်ငံခြားငွေမှ ကျပ်ငွေသို့ဖလှယ်တန်ဖိုး သင့်တွက်ချက်၍ သက်ဆိုင်ရာ ကုမ္ပဏီအခွန်ဦးစီးဌာနမှူးရုံးသို့ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ဝန်ဆောင်မှု ကိစ္စရပ်များဆောင်ရွက်ရန် လုပ်ငန်းအပ်နှံချုပ်ဆိုသည့် သဘောတူစာချုပ်အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံ တံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲ ဇယား(၁) အမှတ်စဉ်( ၅) (ဂ) အရ ပေးငွေပမာဏ တန်ဖိုးအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ၁ % ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အများဆုံးထိုက်သင့်သည့် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ကျပ် ၁၅၀,၀၀၀ ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်း အက်ဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၀ အရ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့်ချုပ်ဆိုသည့် ငွေပမာဏတန်ဖိုးအပေါ် စာချုပ်ချုပ်ဆိုသည့် နေ့ရှိ ပေါ်ပေါက်ရာငွေလဲလှယ်နှုန်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်မှ ထုတ်ပြန် သည့်နေ့ရှိ ငွေလှဲလှယ်နှုန်းဖြင့် ကျပ်ငွေသင့်၍ ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်တွင်းရှိ ကုမ္ပဏီတစ်ခုက ဝန်ထမ်းတစ်ဦးသည် အစုရှယ်ယာရောင်းချခြင်းအတွက် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်းခွန်အက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲဇယား (၁)၊ အမှတ်စဉ် ၆၂(က) ပါလွှဲပြောင်း စာချုပ်စာတမ်း၊ တရားဥပဒေအရ ဖွဲ့စည်းထားသည့် အစုစပ် ကုမ္ပဏီတွင် သို့မဟုတ် အခြားအသင်းစုတွင်ပါဝင်သည့် အစုရှယ်ယာများ အလွှဲအပြောင်း စာချုပ် စာတမ်းဖြစ်သောကြောင့် အစုရှယ်ယာတန်ဖိုးအပေါ် ၀.၁% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ် ပါသည်။

ကုသရေးဦးစီးဌာနသည် ပြည်တွင်းရှိ ကုမ္ပဏီတစ်ခုထံမှ ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်းများ ဝယ်ယူ ခြင်းအတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုမည်ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံတံဆိပ်ခေါင်းအက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲ ဇယား(၁) အမှတ်စဉ် (၅) (ဂ) အရ ထိုငွေပမာဏ (သို့မဟုတ်) တန်ဖိုးအပေါ် ၁% ထမ်းဆောင် ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် အများဆုံးထိုက်သင့်သည့် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ကျပ် ၁၅၀၀၀၀/- ဖြစ်ပါသည်။ တံဆိပ်ခေါင်းခွန်ထမ်းဆောင်ရန် တာဝန်ရှိသူသည် လုပ်ငန်းရရှိသူကုမ္ပဏီဖြစ် ပါသည်။

ပုဂ္ဂလိက လုပ်ငန်းရှင်တစ်ဦးက ကားငှားရမ်းခြင်းဝန်ဆောင်မှုရယူခြင်းအပေါ် စာချုပ်ချုပ် ဆိုခြင်းအတွက် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်အက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲဇယား ၁ ပါ အမှတ်စဉ် ၅(ဂ) အရ ငှားရမ်းခငွေပမာဏ သို့မဟုတ် တန်ဖိုးအပေါ် ၁% ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် အများဆုံးထိုက်သင့်သည့် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ကျပ် ၁၅၀၀၀၀/- ဖြစ်ပါသည်။

စက်မှုဇုန်တစ်ခုမှ ကုမ္ပဏီတစ်ခုက စက်ရုံတည်ဆောက်ရန် မြေနေရာကို နှစ် ၅၀ သက်တမ်း ငှားရမ်းခြင်းအတွက် စာချုပ်ချုပ်ဆိုရာတွင် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်အက်ဥပဒေ နောက်ဆက်တွဲ ဇယား(၁) အမှတ်စဉ် ၃၅ (က)(၃) အရ အငှားစာချုပ်မှာ သုံးနှစ်ထက်ကျော်လွန်သောကာလ အပိုင်းအခြားအတွက်ဖြစ်သည့် သဘောသက်ရောက်လျှင် သတ်မှတ်ထားသည့် နှစ်စဉ် ပျမ်းမျှရရန်ရှိသော ငှားရမ်းခသင့်ငွေပမာဏအပေါ် တံဆိပ်ခေါင်းခွန်မှာ ၂% ဖြစ်ပါသည်။